Het monumentale boek van David Van Reybrouck over Indonesië
Vijf jaar lang werkte David Van Reybrouck aan zijn monumentale Revolusi. Hij interviewde bijna tweehonderd mensen, de laatste nog levende getuigen van de onafhankelijkheidsstrijd, in Indonesische rusthuizen, Japanse miljoenensteden en op verafgelegen eilanden. Ook in Nederland bracht zijn onderzoek tal van nieuwe verhalen aan het licht. De veelheid aan perspectieven en herinneringen weeft Van Reybrouck samen tot het aangrijpende verhaal van de Indonesische onafhankelijkheid. Zo toont hij hoe een nieuwe wereld vorm kreeg: in bloed, in pijn, met hoop.
De onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië, die zijn hoogtepunt bereikte in de jaren veertig van de vorige eeuw, is lang gezien als een conflict tussen kolonisator Nederland en het gekoloniseerde Indië. Maar in werkelijkheid was het wereldgeschiedenis. David Van Reybroucks Revolusi is het eerste boek dat de strijd lostrekt uit het nationale perspectief en het belang ervan toont als mondiale gebeurtenis.
Indonesië was het eerste land dat na de Tweede Wereldoorlog zijn onafhankelijkheid uitriep. Na de Japanse bezetting verzetten jonge rebellen zich gewapenderhand tegen elke nieuwe vorm van overheersing. Britse, Australische en vooral Nederlandse troepen moesten rust en orde brengen, maar hun aanwezigheid leidde juist tot het ontvlammen van de eerste moderne dekolonisatieoorlog. Die strijd inspireerde onafhankelijkheidsbewegingen in Azië, Afrika en de Arabische wereld, zeker toen het vrije Indonesië in 1955 de legendarische Bandung-conferentie organiseerde, het eerste wereldcongres zonder het Westen. De wereld had zich met de Revolusi bemoeid en de wereld was erdoor veranderd.
| ISBN: | 9789403183404 |
| NUR: | 680 |
| Type: | Gebonden |
| Auteur(s): | David Van Reybrouck |
| Prijs: | 39,99 |
| Aantal pagina's: | 640 |
| Uitgever: | De Bezige Bij |
| Verschijningsdatum: | 26-11-2020 |
| ISBN: | 9789403184401 |
| NUR: | 680 |
| Type: | E-book |
| Auteur(s): | David Van Reybrouck |
| Prijs: | 15,99 |
| Aantal pagina's: | 608 |
| Uitgever: | De Bezige Bij |
| Verschijningsdatum: | 26-11-2020 |
| ISBN: | 9789403133614 |
| NUR: | 680 |
| Type: | Luisterboek |
| Auteur(s): | David Van Reybrouck |
| Voorlezer: | Mathijs Deen |
| Prijs: | 17,99 |
| Uitgever: | De Bezige Bij |
| Verschijningsdatum: | 27-02-2021 |
David Van Reybrouck (1971) is cultuurhistoricus, archeoloog en schrijver van non-fictie, theater en poëzie. Zijn grootste succes behaalde hij met Congo. Een geschiedenis, dat werd bekroond met de Libris Geschiedenisprijs 2010, de AKO Literatuurprijs 2010 en de Prix Médicis 2012. Zijn essay Pleidooi voor populisme leverde hem de Jan Hanlo Essayprijs 2009 en de Vlaamse Cultuurprijs Kritiek en Essay 2009 op. In 2014 ontvi
Er zijn geen golven, geen baren, geen schuimkoppen. Het kalme water van de Javazee weerspiegelt de maan in duizenden scherven oesterwit licht die traag deinen op het nachtelijke water. Een zachte noordoostenwind brengt enige verkoeling, maar zoals steeds bij het keren van de moessonwinden blijft het ook na middernacht warm, zelfs op zee. Miljoenen sterren fonkelen aan het firmament, de Melkweg is een veeg krijt op een oud schoolbord.
In de verte hoor je een lichte trilling, nauwelijks waarneembaar eerst, maar het geluid zwelt aan, komt dichterbij, klopt heel duidelijk nu, bonkt steeds harder – een machtig regelmatig stampen wordt het. En in het maanlicht doemen de onmiskenbare contouren van een stoomschip op, een majestueus wit gevaarte met kaarsrechte voorsteven die door het water klieft. Aan de masten, de laadbomen en de dekken zie je dat het een pakketboot is die zowel vracht als passagiers vervoert. Aan de brede schoorsteen hangt als een wimpel een sliert horizontale rook. Af en toe stoot de pijp een rode vonkenregen uit: dan weet je dat de stokers in het ruim de gloeiende kolen oprakelen. Maar in de buitenlucht sterven de vonken snel weg en de pakketboot glijdt verder door het loodblauwe water van de nacht.
Het schip helt een beetje naar stuurboord over, niet veel, het is gewoon zwaar geladen. Maar de hellingsgraad neemt toe, het maakt steeds meer slagzij. Op de lagere dekken kijken de passagiers verschrikt om zich heen. Je hoort dat iemand de stoomfluit blaast. Zes keer kort, één keer lang: het noodsignaal. En nog eens, en nog eens. Het gaat allemaal snel nu. Er verschijnen enkele salonpassagiers op het promenadedek; niet iedereen heeft een zwemvest aan, maar het is lastig verzamelen wanneer het dek een helling wordt. Stokers en tremmers klimmen langs steile ladders naar boven, maar waar is boven? Buiten klampen de mensen zich vast aan buizen, kabels, kettingen en touwen. Als ze moeten loslaten, schuiven ze over het dek, knallen tegen de reling en belanden geradbraakt in zee. Het krijsen, het gillen, het kraken, het plonzen.
Enkele minuten later kapseist het schip en buldert de schoorsteen tegen de golven. Die verslikt zich, spuwt zeewater uit, neemt een nieuwe hap en stikt ten slotte in een reutel van stoom, roet, steenkool en zout. De grote bronzen schroef die half uit het water steekt, valt roemloos stil. De grote vlag die trots aan de achtersteven wapperde ligt in het nachtelijke water.
Het eens zo trotse schip ligt gekanteld in het water tussen de drenkelingen. Doordat de dynamo aan bakboord zit, aan de bovenzijde inmiddels, blijft de elektrische dekverlichting op veel plekken branden tot het schip finaal naar de zeebodem zinkt. Blinkende gloeilampen op een zinkend schip. Helverlichte dekken, natte trossen, geknetter van kortsluiting. En dan: niets dan luchtbellen.
David Van Reybrouck belicht de Indonesische ‘revolusi’ van alle kanten ★★★★☆
Hij houdt van oral history, en oral history houdt van hem. In zijn boek over de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd slaagt hij erin de opmerkelijkste getuigen te laten praten.
‘Het is een heel ingewikkelde affaire, dat Indonesië, zo’n verwarrende boel’, zegt Djajeng Pratomo tegen David Van Reybrouck, terwijl hij wat poedersuiker van zijn broek slaat. Pratomo is geboren in 1914, ‘het jaar dat het koloniale rijk voltooid werd’, schrijft Van Reybrouck met gevoel voor symboliek in Revolusi, zijn geschiedschrijving van de Indonesische onafhankelijksheidsstrijd. Raden Mas Djajeng Pratomo, die ook nog eens ‘de oudste zoon van de oudste zoon van een Javaanse kroonprins’ blijkt te zijn, spoorde hij op in Noord-Holland. ‘Hij had een Javaanse vorst kunnen zijn, maar hij zat in een rusthuis in Callantsoog poffertjes te kauwen.’ Waarna Van Reybrouck beschrijft hoe hij zelf een poffertje neemt, en hoe dat onbeduidende feit leidt tot een wonderlijke ingeving: ‘Terwijl ik op een lauwe deegbal kauwde, besefte ik dat het Nederlands koloniaal avontuur niet met een honger naar grond begon, maar met een verlangen naar smaak.’
27 november 2020
De Vlaamse auteur David Van Reybrouck sprak met honderden, meest hoogbejaarde Indonesiërs, Nederlanders en Japanners. ‘Ons’ koloniale verleden – nee: een belangrijke schakel in de wereldhistorie – meeslepend verteld door de laatsten die het beleefden.
Indonesië is belangrijk. Het land is qua inwonertal – 268 miljoen inwoners – het vierde land ter wereld, met de grootste moslimbevolking van allemaal. En het is een land dat met zijn revolutie tegen Nederland wereldgeschiedenis schreef, ja indirect de aanstoot gaf tot de vorming van de Europese Unie, betoogt David Van Reybrouck in Revolusi, dat dit weekeinde verschijnt.
Van Reybrouck, bekend van zijn boek Congo (500.000 verkochte exemplaren), ondervroeg bijna tweehonderd getuigen voor zijn magistrale relaas. Hij sprak hoogbejaarden in Callantsoog, in Nepalese bergdorpjes, in Japan en natuurlijk in Indonesië over de bloedige strijd die 200.000 levens eiste.
Vijf jaar lang werkte David Van Reybrouck aan zijn monumentale Revolusi. Hij interviewde bijna tweehonderd mensen, de laatste nog levende getuigen van de onafhankelijkheidsstrijd, in Indonesische rusthuizen, Japanse miljoenensteden en op verafgelegen eilanden. Ook in Nederland bracht zijn onderzoek tal van nieuwe verhalen aan het licht. De veelheid aan perspectieven en herinneringen weeft Van Reybrouck samen tot het aangrijpende verhaal van de Indonesische onafhankelijkheid. Zo toont hij hoe een nieuwe wereld vorm kreeg: in bloed, in pijn, met hoop.
De onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië, die zijn hoogtepunt bereikte in de jaren veertig van de vorige eeuw, is lang gezien als een conflict tussen kolonisator Nederland en het gekoloniseerde Indië. Maar in werkelijkheid was het wereldgeschiedenis. David Van Reybroucks Revolusi is het eerste boek dat de strijd lostrekt uit het nationale perspectief en het belang ervan toont als mondiale gebeurtenis.
Indonesië was het eerste land dat na de Tweede Wereldoorlog zijn onafhankelijkheid uitriep. Na de Japanse bezetting verzetten jonge rebellen zich gewapenderhand tegen elke nieuwe vorm van overheersing. Britse, Australische en vooral Nederlandse troepen moesten rust en orde brengen, maar hun aanwezigheid leidde juist tot het ontvlammen van de eerste moderne dekolonisatieoorlog. Die strijd inspireerde onafhankelijkheidsbewegingen in Azië, Afrika en de Arabische wereld, zeker toen het vrije Indonesië in 1955 de legendarische Bandung-conferentie organiseerde, het eerste wereldcongres zonder het Westen. De wereld had zich met de Revolusi bemoeid en de wereld was erdoor veranderd.
