Erasmus is een van de grootste auteurs van Nederland en België, en zelfs van heel Europa. Hij verpersoonlijkt de overgang van de middeleeuwen naar de moderne tijd. Zijn betekenis voor de literatuur- én wetenschapsgeschiedenis is immens. Erasmus’ duizenden brieven over onderwerpen als gewetensdwang en drukpersvrijheid hebben niets aan zeggingskracht ingeboet. Het grootste deel van Erasmus’ leven en werk bleef tot nu toe onderbelicht. Sandra Langereis is de eerste biograaf die zijn levensverhaal recht doet door zijn enorme briefwisseling op de voet te volgen en de wording van zijn complete literaire erfenis te beschrijven. Ze toont hem als de sprankelende auteur van de Lof der zotheid en als brutale bijbelwetenschapper die het net zo hevig aan de stok kreeg met inquisiteurs als met Luther. Erasmus’ levensverhaal werpt licht op een bewogen tijdvak: een eeuw van felle humor en grof geweld, van religieus fanatisme en strijd voor intellectuele vrijheid. Deze rijke biografie maakt de actualiteit van geschiedenis invoelbaar. Nooit kwam Erasmus geestiger, slimmer, scherper, dapperder, dwarser, bozer, banger en, in één woord, menselijker in beeld. En niet eerder werd Erasmus’ tijd levendiger voor het voetlicht gebracht dan in deze biografie.
'Doordat Langereis dit bovendien op een heel leesbare wijze doet, zonder gewichtigdoenerij of eindeloze citaten, is dit boek niet alleen een prachtige biografie van Erasmus geworden, maar tevens een aantrekkelijke en bijzonder informatieve cultuurgeschiedenis van diens tijd.’ Historisch Nieuwsblad
'Johan Huizinga publiceerde in 1924 zijn biografie van Erasmus. Zonder overdrijving kan gezegd worden dat Langereis hem met Dwarsdenker overtroffen heeft. Ze heeft op een prettig leesbare wijze de grote verdiensten van Erasmus in kaart gebracht, en toch zijn bij tijd en wijle arrogante, geldzuchtige en zelfs laffe gedrag niet uit het oog verloren. Ze heeft van Erasmus weer een mens gemaakt.' het Parool
'Langereis’ biografie geeft een uitputtend beeld van zijn leven als denker en literator, maar ook als geleerde bedelaar, als iemand die voortdurend afhankelijk was van wat hem aan goudstukken werd toegestopt.' Vrij Nederland
'Ambitieuze biografie maakt van Erasmus een mens van vlees en bloed.' Trouw
“Langereis wil ons losrukken van het klassieke beeld van de geleerde en ons laten kennismaken met de mens erachter. Het getuigt van lef om zo’n iconisch beeld zo onder handen te nemen. Het is überhaupt gewaagd om een biografie van Erasmus te schrijven en daarmee in de voetsporen te treden van Johan Huizinga, de grote historicus die bijna honderd jaar geleden zijn Erasmusbiografie publiceerde. Zo’n project schept hoge verwachtingen en daar heeft Langereis aan voldaan. Haar vuistdikke biografie is een monument voor de denker geworden.” **** Volkskrant
"De kracht van deze gerust monumentaal te noemen biografie schuilt in verschillende aspecten. In de gedetailleerde kennis en het gebruik van nieuwe bronnen, maar ook in de soepele manier waarop de schrijfster de brieven van Erasmus of de inleiding op de Lof der zotheid parafraseert (een hoogtepunt!). Het boek is daardoor prettig leesbaar, ook omdat ze een al te populaire stijl op tijd weet te voorkomen." Bert Altena op NieuwWij
'Een grote prestatie van Sandra Langereis, dit boeiende boek.' De Nieuwe Koers
'Sandra Langereis schreef een vuistdikke biografie van Erasmus. Om maar meteen met de deur in huis te vallen: ik heb intens genoten van haar boek. Langereis plaatst leven en werk van Erasmus in de context van zijn tijd, zoals het een goed biograaf betaamt. En ze is een meeslepend verteller, met een mooie pen. Bovenal is Erasmus. Dwarsdenker een erudiet boek, waarin over enkele heikele kwesties in het Erasmusonderzoek duidelijk stelling wordt genomen.' Biografieportaal
'Langereis gaat grondig te werk [...] dat 'dwarsdenker' klinkt goed, rebels, ook in het huidige ideologische klimaat.' **** De Standaard
'Deze verrukkelijke biografie over Erasmus hoort thuis op de boekenplank van elke bibliofiel.' **** HUMO
'Langereis’ intelligente vertelstijl en vlotte parafraseringen van Erasmus’ werken en ideeën maken deze biografie toegankelijk voor een breed publiek, zonder in te boeten aan wetenschappelijke relevantie.' Rotary Club
"Hij zocht de grenzen op en ging eroverheen, dat doet Langereis ook met het genre biografie. Ze schrijft een anarchistische biografie die heel goed bij Erasmus past. Prachtig!" Ronald van Raak in Trouw
' In deze ruim opgezette biografie van Langereis leer je Erasmus kennen als mens en als humanistisch wetenschapper, in het raamwerk van zijn tijd. Hij was dwars, onderzoekend, vlijmscherp in zijn reacties op anderen. Het relaas van Langereis is dan ook niet saai.' Katholiek Nieuwsblad
'De erudiete biografe wendt een vlotte vertelstijl en lichtjes archaïsch taalregister aan die naadloos aansluiten op haar onderwerp. Een meer aannemelijke Erasmus kristalliseert zich spoedig; zijn status als meest eminente humanist die de Lage Landen ooit hebben voortgebracht blijft intact – en wordt zelfs kracht bijgezet – maar krijgt een menselijker, minder abstract gelaat.' Boekenkrant
'Met een zelfde zwier wandelt Langereis door dit Erasmiaanse landschap van intellectueel en literair spel. De lezer mag meegenieten en zal na 700 bladzijden vaak hebben gedacht: ik moet Erasmus lezen. Daarmee alleen al is Langereis als cultuurhistorisch ambassadeur geslaagd. Ze heeft Erasmus met een eigen stijl en met veel kennis teruggebracht naar lezers van vandaag. Die lezers mogen haar dankbaar zijn.' De Reactor
'Dit Erasmusboek rust op een paar ijzersterke pijlers. Allereerst: Langereis vertaalde haar teksten zelf uit het Latijn en Grieks. In de noten staan de originele citaten. Dat maakt kritiek mogelijk en past bij Erasmus' werkwijze. Ook haar stijl werkt vernieuwend. Ze laat Erasmus sprankelen voor een modern publiek.' Historiek.net
'Fascinerend is de manier waarop Langereis d ejeugd van Erasmus met veel historisch onderzoek construeert. [...] Sublieme sfeertekeningen en aanstekelijke 'ware verhalen.' De Groene Amsterdammer
'Ik las niet eerder zo’n slimme en innemende, want op de huid geschreven ware levensgeschiedenis. Langereis levert hier een megaprestatie; ze is de Hillary Mantel onder de biografen.' Fleur Speet voor Athenaeum Boekhandel
'Langereis verdient enorm veel respect voor dit boek. Erasmus. Dwarsdenker is de eerste biografie die het volledige leven van Erasmus reconstrueert aan de hand van zijn talrijke brieven aan vriend en vijand. Het is een gigantische tour de force en is nu al een klassieker.' TZUM
“Sandra Langereis levert met Erasmus. Dwarsdenker een verbluffende biografie van de grootste aller humanisten. Zwierig reconstrueert ze het wordingsproces van zijn voornaamste geschriften en aan de hand van zijn uitgebreide briefwisseling schetst ze zijn intellectuele grootsheid.” Tertio
"De monumentale biografie Erasmus: dwarsdenker ker van Sandra Langereis was het wachten meer dan waard." Historisch Nieuwsblad
"Om dit verhaal te kunnen vertellen schildert Langereis de historische, religieuze en culturele context waarin Erasmus leefde en werkte, zodat deze biografie tevens een heel toegankelijke, prettig geschreven cultuurgeschiedenis van die tijd is." Filosofie Magazine
"In deze monumentale biografie maakt Sandra Langereis ons vertrouwd met de denkwereld van deze filosoof. Die laat zien hoe we elkaar beter kunnen begrijpen." Volkskrant, beste boeken van 2021
"Langereis slaagt erin om al die zaken te verweven in een boeiend, goed onderbouwd verhaal, dat je bijna letterlijk door Erasmus’ ogen meemaakt. [..] Een korte boekbespreking kan onmogelijk recht doen aan dit titanenwerk van Sandra Langereis. Lees het." Humanistisch Verbond
"Langereis nam me bij de hand en dompelde me een paar weken onder in het leven en werk van deze uitermate geestige, erudiete, sombere, klagerige, razendknappe supergeleerde. Ik heb er een held bij." Kees 't Hart in de Groene Amsterdammer
Auteur aan het woord
Marcel Möring in gesprek met Sandra Langereis
Marcel Möring in gesprek met Sandra Langereis, live gestreamd door Boekhandel Donner.
Marcel Möring in gesprek met Sandra Langereis
Marcel Möring in gesprek met Sandra Langereis, live gestreamd door Boekhandel Donner.
Bibliotheekcollege over het leven van Erasmus
Een aantal weken geleden is het boek Erasmus, dwarsdenker van historicus Sandra Langereis verschenen. Een vuistdikke biografie over de welbekende filosoof.
In dit bibliotheekcollege gaat Sandra Langereis in gesprek met Jan de Bas over het leven van Erasmus, zijn literaire erfenis en zijn gedachtegoed, dat sinds vandaag de dag nog steeds actueel is.
Bovendien worden tijdens deze online lezing bijzondere stukken uit de kluis getoond. Bibliotheek Rotterdam beheert namelijk de grootste Erasmuscollectie ter wereld.
Bibliotheekcollege over het leven van Erasmus
Vrij lezen in de natuur
Documentaire kortfilm (2021). Sandra Langereis, historica en auteur, wandelt en leest voor uit haar biografie Erasmus: Dwarsdenker in de filosofische tuin van museum Erasmushuis in Anderlecht (Brussel).
Productie: filosofiehuis Het zoekend hert ° The searching deer, in samenwerking met Humanistisch Verbond en uitgeverij De Bezige Bij.
Concept en algemene coördinatie: Eddy Strauven.
Teksten: Sandra Langereis.
Projectlogo: Charlotte Boeyden.
Regie en realisatie: Bert Lezy en Katja Stonewood (Stonewood Filmhouse).
www.hetzoekendhert.be
Vrij lezen in de natuur
Niet zomaar een boek
Ontmoeting (2021). Na het bekroonde De Woordenaar, een biografie over drukker en uitgever Christoffel Plantijn, publiceerde historica en schrijfster Sandra Langereis in maart 2021 de buitengewone biografie Erasmus: Dwarsdenker (uitgeverij De Bezige Bij).
Filosoof, filoloog en hoogleraar prof. dr. Alexander Roose ontmoet de auteur in museum Erasmushuis in Anderlecht (Brussel), in opdracht van filosofiehuis Het zoekend hert ° The searching deer, Antwerpen.
Productie: Het zoekend hert en Stonewood Filmhouse.
Regie: Bert Lezy en Katja Stonewood.
Algemene coördinatie en eindredactie: Eddy Strauven.
Niet zomaar een boek
Erasmus. Dwarsdenker. Een tweegesprek - Spui25
Erasmus wordt beschouwd als sleutelfiguur voor de overgang van middeleeuwen naar moderne tijd. Zijn betekenis voor de literatuur- én wetenschapsgeschiedenis is immens.
In dit tweegesprek bevraagt classicus Diederik Burgersdijk biograaf Sandra Langereis over het leven en denken van Erasmus, naar aanleiding van haar nieuwe boek Erasmus. Dwarsdenker.
Erasmus. Dwarsdenker. Een tweegesprek - Spui25
Rotterdamsch Leeskabinet
In gesprek met Berrie Vugts van het Rotterdamsch Leeskabinet vertelt Sandra Langereis hoe ze te werk ging bij het schrijven aan haar monumentale Erasmus-biografie:
“Ik vind het belangrijk dat ik mijn lezer vanaf het allereerste moment ontregel”. Tijdens zijn leven was Erasmus al bezig het beeld dat wij van hem hebben, te regisseren.
“Deze man zou het echt niet gek hebben gevonden dat wij hier vijf eeuwen later over hem zitten te praten”, stelt Langereis.
Erasmus: dwarsdenker verscheen afgelopen maart bij de Bezige Bij en beleeft nu al de derde druk. Deze biografie blijft niet steken bij het klassieke beeld maar is een levendig portret van de mens Erasmus.
Een monument voor de denker noemde EUR-hoogleraar in de ‘Erasmiaanse waarden’ Ronald van Raak het boek: “alles in de geest van Erasmus”.
Met aanstekelijk enthousiasme spreekt Langereis in dit interview over Erasmus’ gevoel voor humor, zijn zelfbeeld als bastaardkind, en uiteraard over zijn rol als schrijver en bijbelvertaler.
En, voor Rotterdammers niet onbelangrijk: Langereis is ervan overtuigd dat Erasmus wel degelijk in Rotterdam werd geboren.
Rotterdamsch Leeskabinet
Arminius Zomerzondaglezingen
Erasmus is een van de grootste schrijvers en denkers van Nederland en België, en zelfs van heel Europa. Hij verpersoonlijkt de overgang van de middeleeuwen naar de moderne tijd. Zijn betekenis voor de literatuur- én wetenschapsgeschiedenis is immens. Erasmus’ duizenden brieven over onderwerpen als gewetensdwang en drukpersvrijheid hebben niets aan zeggingskracht ingeboet.
Het grootste deel van Erasmus’ leven en werk bleef tot nu toe onderbelicht. Sandra Langereis is de eerste biograaf die zijn levensverhaal recht doet door zijn enorme briefwisseling op de voet te volgen en de wording van zijn complete literaire erfenis te beschrijven. Ze toont hem als de sprankelende auteur van de Lof der zotheid en als brutale bijbelwetenschapper die het net zo hevig aan de stok kreeg met inquisiteurs als met Luther. Erasmus’ levensverhaal werpt licht op een bewogen tijdvak: een eeuw van felle humor en grof geweld, van religieus fanatisme en strijd voor intellectuele vrijheid. Deze rijke biografie maakt de actualiteit van geschiedenis invoelbaar. Sandra Langereis laat je tijdens deze Zomerzondaglezing kennis maken met een Erasmus die je nog niet kende.
Sandra Langereis is historicus en biograaf. Haar nieuwste biografie en geschiedenisboek ineen, ERASMUS: dwarsdenker , verscheen na zeven jaar onderzoek en schrijven bij De Bezige Bij en won de Libris Geschiedenis Prijs 2021. ERASMUS: dwarsdenker werd in de eindejaarslijsten van de Volkskrant en De Morgen uitgeroepen tot Beste Nederlandstalige Non-Fictieboek van 2021. Langereis studeerde
Erasmus in klaprozenhemd. In 2013 zie ik dit verrassende portret van kunstenaar Neel Korteweg voor het eerst, in haar tentoonstelling Erasmus van Amsterdam. Het overrompelt me. Ik ken natuurlijk die iconische portretten van Matsys, Holbein en Dürer, waarin we Erasmus op afstand mogen bewonderen, van opzij, als de deftige geleerde die opgaat in zijn serieuze schrijfwerk. Opeens kijkt Erasmus mij frontaal aan. Uitdagend. Ik krijg zelfs de neiging terug te praten. Wie bén jij?
Ik was toen al een tijd van plan als historicus over Erasmus te schrijven. Dat het een echte biografie moest worden, waarmee ik mezelf zou opleggen dat héle leven van geboorte tot dood te behandelen, was een voornemen waarvan ik als ervaren biograaf wist dat het me een optimaal inzicht in de wording van heel zijn enorme oeuvre zou geven, maar ik moest er evengoed diep adem voor halen. Het zien van Neels inspirerende portretten sterkte mij in de overtuiging dat het mogelijk moest zijn een compleet nieuw beeld van een tot nu toe ongekende Erasmus te presenteren in een nieuwe biografie. Zij schilderde Erasmus zo oorspronkelijk, zo anders dan het geijkte beeld dat we van hem hebben. Erasmus heeft bij leven zelf willen bepalen hoe wij hem mogen zien. Daarom droeg ’s werelds eerste bestsellerauteur Matsys, Holbein en Dürer op zijn portret te schilderen. En daarom besloot hij zijn eigen biograaf te zijn, en drie autobiografieën te schrijven. In mijn biografie ERASMUS: dwarsdenker neem ik de regie van Erasmus over. Ook door op het boekomslag het iconische Erasmusportret te vervangen door het beeld van Neel Korteweg.
Twee maanden na het uitkomen van ERASMUS: dwarsdenker bezoek ik Neel Korteweg in haar Amsterdamse atelier, om Neel zelf te laten vertellen over haar Erasmus in klaprozenhemd. ‘Ik ben enorm intensief met Erasmus bezig geweest. Met het lezen van zijn boeken en brieven, met schilderen en tekenen. Het begon 35 jaar geleden met een vraag van mijn vader of ik een Erasmusportret wilde schilderen. Later bezocht ik Bazel en vanaf dat moment kroop ik jarenlang in de huid van Erasmus. Ik
portretteerde Erasmus in winterjas, Erasmus net uit bad, Erasmus na een lange reis.’ Waarom is Erasmus in klaprozenhemd zo bijzonder? ‘Op een gegeven moment wilde ik hem schilderen als jongen – terwijl we helemaal geen contemporaine afbeeldingen van de jonge Erasmus hebben. Erasmus in klaprozenhemd toont een verliefde jongen met doorgezoende lippen. En met klaprozen op zijn hemd die natuurlijk vreedzaamheid uitdrukken, maar ook zinnelijkheid. In dit portret wilde ik mijn vermoeden van een zinnelijke Erasmus tot uitdrukking brengen. Een Erasmus over wie je nooit iets las, over wie niemand zich durfde uit te spreken, maar die zich toch leek te tonen in zijn brieven.’ We hebben het samen over Erasmus’ beroemde brieven aan Servaas. En over Erasmuskenners van vroeger en nu die niet konden waarnemen – of wilden aanvaarden – dat die brieven best eens uitdrukkingen van verliefdheid zouden kunnen bevatten. Erasmus in klaprozenhemd staat op de ezel. Licht weerkaatst op de ruwe textuur.‘Ik schilderde deze jonge Erasmus doelbewust over een heel oud doek met een portret van mijn jeugdliefde’, bedenkt Neel zich opeens, kijkend naar de dik opeengehoopte verflagen. ‘In de loop der jaren had ik er het portret van een ideale geliefde van gemaakt door favoriete lichaamsdelen van vrienden en bewonderden in het beeld te verwerken. Erasmus’ nek bewaart aan dat oude doek de herinnering. Op die plek zijn ooit wel honderden halzen van geliefden over elkaar geschilderd.’ Aha, de kunstenaar zit zelf verstopt in het kunstwerk. Zoals ook de biograaf verstopt zit in de biografie.
Meld u aan voor een van onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het laatste nieuws, nieuwe titels, aanbiedingen en prijsvragen.
Dank voor uw inschrijving of aangepaste voorkeuren!
Het enige dat u nog hoeft te doen is uw eventuele inschrijving bevestigen door in uw mail op de bevestigingslink te klikken.