7 vragen aan Laura van der Haar

Op dinsdag 11 april verschijnt De kuil van Laura van der Haar, een sprankelende roman over obsessies, onderstromen en de natuur die wraak neemt. We stellen haar 7 vragen over wat haar inspireert, schrijverschap, haar nieuwe boek.

1. Waar haal je je inspiratie vandaan?

Uit alles. En daarmee bedoel ik: echt alles. De wind, boeken, bomen, cafetaria’s, Moerkapelle, dialecten, films, zuipketen, tuincentra, insecten, encyclopedia, bruine kroegen, ga maar door. Het minst inspirerend vind ik de knipperende cursor op een blanco scherm, dus om geïnspireerd te raken moet ik eigenlijk iets anders doen dan achter de computer zitten.

Mijn creativiteit wordt het best losgewoeld in beweging in de buitenlucht. Daarom wandel ik veel, en wandelen is ultiem voor inspiratie. Waarschijnlijk omdat er dan geen hyperfocus op het “vangen” van ideeën ligt. Bij een knipperende cursor staat de innerlijke criticus in de houding, klaar om ieder voorzichtig geopperd idee meteen een nekschot te geven. Door te gaan wandelen is er een soort geleiding, mijn voeten en de rest van mijn lijf moeten in beweging blijven, ik moet het verkeer in de gaten houden, de richting, de dingen die op straat liggen, en dat vormt allemaal een soort scherm voor die vervelende criticus. En als die zich een beetje op de achtergrond houdt durven de ideeën zich voorzichtig te laten zien. Ook de stomme ideeën, die zijn vaak eerst nodig om de weg te banen voor betere versies.

Wandelen, buiten zijn en wisselen van omgeving dus. En niet alleen wandelen in mooie kustlandschappen of bossen zoals ik graag doe, maar ook in, ik noem maar wat, met alle respect, een overdekt winkelcentrum in Schin op Geul.

2. In De kuil schrijf je over Kasja en Lennart, zo wissel je elk hoofdstuk van perspectief. Had je tijdens het schrijven een voorkeur voor een van de twee personages?

Nee. Ik heb ze allebei met evenveel plezier neergezet. Lennart is mysterieuzer, net niet helemaal grijpbaar, dat vind ik aantrekkelijk in zijn personage. En Kasja heeft weer een wat rijkere binnenwereld, de ietwat naïeve manier waarop zij de wereld bekijkt vind ik leuk aan haar personage omdat daarin nog veel verwondering mogelijk is.

Maar stiekem ben ik vooral erg gehecht aan het derde hoofdpersonage, het bos, dat in De kuil veel meer is dan slechts decor.

3. Het is niet helemaal duidelijk waar de roman zich precies afspeelt, en toch voelt het allemaal heel herkenbaar. Heb je je tijdens het schrijven gebaseerd op echte locaties?

Ja, maar om de vrijheid te hebben om die naar hartelust te kunnen veranderen heb ik de locaties niet letterlijk benoemd. Ik heb me vooral gebaseerd op de Achterhoek, het Dwingelderveld in Drenthe en delen van de Veluwe, maar geen van de bossen daar klopt precies met het bos uit mijn verhaal.

In principe speelt De kuil zich af in de Achterhoek, dat zou je ook kunnen opmaken uit het verhaal, waarin Gelderland genoemd wordt, en een dorp dichtbij de Duitse grens (waarmee het in principe ook de streek Montferland kan zijn maar dan minder heuvelachtig, of de Liemers), maar ik heb dat bewust niet specifiek gemaakt. Die uitgestrektheid van het bos in het boek, dat in langgerekte vorm om verschillende dorpen heen kronkelt, heb je niet in de Achterhoek, want de Kruisbergse Bossen of bijvoorbeeld Slangenburg zijn net niet groot genoeg.

4. Er zit veel spanning in De kuil, meer dan in je eerdere romans. Plannen ooit een thriller te schrijven?

Goede vraag, want ik vraag me nu meteen af wat een thriller precies is. Gaat het in een thriller puur om de spanning, de vaart en het gevaar? Wanneer is een boek geen thriller meer maar gewoon een spannende roman? Wat maakt iets een thriller? En is dat dan een degradatie van een roman?

Ik snap de vraag trouwens wel hoor, er zitten thrillerachtige elementen in De kuil. Spanning, snelheid, suspense. Maar in tegenstelling tot een thriller – als ik de definitie, als die al bestaat, goed begrepen heb – heeft De kuil geen rond en climactisch einde, en leunt het boek niet alleen op de plot. De kuil is meer meanderend dan recht zo die gaat op het einde af, het is iets onderzoekender en woekert meer dan een thriller.

Een thriller houdt zich aan conventies, en daarmee is mijn antwoord waarschijnlijk nee, want een boek schrijven is voor mij onderzoeken, rondjes draaien, kijken, kantelen, nog meer onderzoeken, speurend verder schrijven, schrijvend denken, kijken waar je uitkomt. Daar leent een thriller zich niet voor, dat meanderen.

Al lijkt het me wel lekker om een keer met dat genre te spelen, ik verbind me sowieso niet graag aan één genre, maar ik weet niet of ik zo’n format het hele boek vol zou kunnen houden. Ja nee ja nee, dus. Nee.

5. Voor lezers die De kuil lezen en denken, ‘Ik wil meer:’ zijn er andere boeken of films die je zou aanraden, die je hebben geïnspireerd tijdens het schrijven?

Tijdens het schrijven van De kuil heb ik vooral heel veel non-fictie gelezen (een paar mooie tips: Mervin Sheldrake – Entangled life; Anna Tsing – The mushroom at the end of the world; Helen MacDonald – Vesper flights; alles van Robert MacFarlane), en daarnaast las ik voornamelijk romans die juist ver van De kuil af lagen, om maar niet beïnvloed te raken. Ter inspiratie heb ik wel veel gebladerd in natuurboeken (een van de favorieten: Alle vogels van Koos van Zomeren).

6. Ben je alweer bezig met een volgend boek?

Ja, eigenlijk nooit niet. Ik hoor vaak: wat schrijf jij snel! Maar dat is niet per se waar, ik doe vooral veel door elkaar. Het is inmiddels alweer vijf jaar geleden dat ik aan De kuil begon, maar er kwam ook nogal wat tussendoor.

Op dit moment ben ik met twee nieuwe boeken bezig: één borduurt enigszins voort op Loslopen (een soort wandelessayproza), en het andere wordt een groot non-fictieboek over de bodem.

7. Heb je een goede tip voor mensen die zelf schrijver willen worden?

Verwondering. Laat je inspireren en verwonderen. Hoe, dat maakt niet uit. De een vindt verwondering in kunst en de ander op straat, maar je kunt het evengoed in speelgoedwinkels vinden of in oude foto-albums of seksshops of vliegveldlobby’s, het is maar net wat voor jou werkt. Of wanneer wat voor jou werkt. In principe is alles inspirerend, zo lang het maar iets in werking zet.

En natuurlijk altijd blijven lezen, de bloedspiegel van goede boeken zo hoog mogelijk houden, liefst met boeken waar het enthousiasme van af spat. Dus de tip komt eigenlijk neer op lezen en leven. Of andersom.

De kuil van Laura van der Haar is vanaf 11 april overal verkrijgbaar. Wil jij hem als eerste in huis hebben? Reserveer De kuil dan alvast via onze webshop.